Andoro Malnova Historio | Navigada menuo42°30′00″N 01°30′00″E / 42.5°N, 1.5°O / 42.5; 1.5 (Andoro Malnova)42°30′00″N 01°30′00″E / 42.5°N, 1.5°O / 42.5; 1.5 (Andoro Malnova)www.andorralavella.adr
1° E42° NAndoro MalnovaUrboj de AndoroĈefurboj de Eŭropo
Andora Princlando20021702preĝejo de Sankta ColomaFois19781993demokrationVintraj olimpikojVankuveroKanado
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003EKaŝiu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="eo" dir="ltr"u003Eu003Ctable style="text-align:center; width:100%; background:#90EE90; border:1px solid #ccc; margin-bottom:12px; -webkit-border-radius:7px; -moz-border-radius:7px; border-radius:7px; padding:6px;"u003Ennu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctd style="text-align:center; width:30px; padding:5px"u003Eu003Ca href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="Helpo:Enhavo"u003Eu003Cimg alt="Wiki-help.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Wiki-help.png/75px-Wiki-help.png" decoding="async" width="75" height="50" data-file-width="300" data-file-height="199" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctdu003EĈu vi jam delonge volis kontribui al Vikipedio, sed ne sciis, kiel? u003Cbu003Eu003Cspan style="white-space: nowrap;"u003EJen u003Ca href="https://eo.wikibooks.org/wiki/Manlibro_pri_Vikipedio" class="extiw" title="b:Manlibro pri Vikipedio"u003Emanlibro pri Vikipediou003C/au003Eu003C/spanu003E celanta helpi vin finfine redakti kun ni!u003C/bu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Andoro Malnova
Jump to navigation
Jump to search
| Andoro Malnova | |||
katalune: Andorra la Vella, hispane: Andorra la Vieja, france: Andorre-la-Vieille | |||
| urbo | |||
 Vido al la urbo | |||
| |||
Oficiala nomo: Andorra la Vella | |||
| Lando |  Andoro | ||
|---|---|---|---|
| Duoninsulo | Iberio | ||
| Montaro | Pireneoj | ||
| Kvartaloj | La Margineda, Santa Coloma | ||
| Memorindaĵo | Preĝejo de Sankta Coloma | ||
| Rivero | Valira | ||
| Situo | Andoro Malnova | ||
| - alteco | 1 409 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 42°30′00″N 01°30′00″E / 42.5°N, 1.5°O / 42.5; 1.5 (Andoro Malnova) | ||
| Areo | 30,0 km² (3 000 ha) | ||
| Loĝantaro | 24 574 (2007) | ||
| Denseco | 819,13 loĝ./km² | ||
| Fondo | 9-a jarcento | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | AD500 | ||
  Situo enkadre de Andoro | |||
 Situo rilate al Francio | |||
 Situo enkadre de Eŭropo | |||
 Vikimedia Komunejo: Andorra la Vella | |||
Retpaĝo: www.andorralavella.ad | |||
Vido al preĝejo el Saint-Estève en la malnova kvartalo de Andoro Malnova el placo en Centre de Congrossos
Andoro Malnova (katalune: Andorra la Vella [Andorra la Belja]) estas la ĉefurbo de Andora Princlando kaj unu el la sep paroĥejoj konsistigantaj tiun landon (12 km² kaj 20724 loĝantoj en 2002), estante la plej malgranda kaj la plej loĝata samtempe. Ĝi situas en la kunfluiĝo de la riveroj Valira d'Orient kaj Valira del Nord, kie la nova naskiĝanta rivero ricevas la simplan nomon la Valira, je 1013 m da altitudo. Andoro Malnova formas, kune kun Escaldes-Engordany urbego enhavanta 40000 loĝantojn aranĝitaj laŭlonge de la tiu rivero.
La ĉefa industrio estas turismo, malgraŭ ke ankaŭ komerco kaj bankoj elstaras ĉar en Andoro ne estas rektaj impostoj. Ankaŭ oni tradicie produktas tabakon --la antaŭa ĉefa motoro de la Andora ekonomio.
La plej grava konstruaĵo de la urbo estas la Casa de la Vall [la Kaza de la Valj, esperante: la Domo de la Valo], fortikaĵo konstruita dum la XVI jc, sidejo de el Consell General [el Konselj' Ĝeneral'] (la Andora parlamento), aktiva de 1702. La paroĥa preĝejo estas dediĉita je Sankta Estefano. Ĝi enhavas romanikajn absidon kaj sonoril-turon konstruitajn dum la XI jc. Sude de la urbo-centro estas la interesa antaŭromanika preĝejo de Sankta Coloma kun cilindra sonoril-turo.
Historio |
La urbo estis nomita unufoje en la konsigraj aktoj de la katedralo de la Seu d'Urgell (ĉefurbo de la suda kataluna regiono) okazinta en la jaro 839. Andoro Malnova estas la ĉefa urbo de la Princlando de 1278, kiam la grafo de Fois kaj la episkopo Urgell [Urĵelj'] signis interkonsenton (traktaton) nomitan Pareatge, pro kio ambaŭ senjoroj kunregis Andoron ekde tiam.
La jaron 1978 Escaldes-Engordany disiĝis el Andoro Malnova estigante novan paroĥejon (provinco).
En 1993, la unua konstitucio de la lando estigis parlamentan demokration kun tri sendependaj potencoj (ekzekutiva, leĝo-dona kaj juĝa) kies sidejoj staras en la ĉefurbo: La parlamentejo havas la nomon Casa de la Vall ("Domo de la Valo").
Andoro Malnova celis esti la sidejo de la Vintraj olimpikoj de la jaro 2010, la 21-aj de la moderna olimpika historio, kiuj fine okazis en Vankuvero (Kanado).
| ||||||
Kategorioj:
- 1° E
- 42° N
- Andoro Malnova
- Urboj de Andoro
- Ĉefurboj de Eŭropo
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.536","walltime":"0.665","ppvisitednodes":"value":4739,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":78730,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":29375,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":21,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":8,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":3,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":2,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 585.976 1 -total"," 87.58% 513.201 1 Ŝablono:Geokesto"," 14.63% 85.715 1 Ŝablono:Geokesto2_listo_flago"," 13.06% 76.509 1 Ŝablono:Flago"," 12.39% 72.629 1 Ŝablono:Eŭropaj_ĉefurboj"," 11.73% 68.728 1 Ŝablono:Navigilo2"," 6.44% 37.764 2 Ŝablono:Koord"," 6.00% 35.157 1 Ŝablono:Geokesto2_koor_titolo"," 5.44% 31.854 3 Ŝablono:Geokesto2_mapo"," 5.14% 30.131 2 Ŝablono:Koord/enigu/gms"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.066","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":827637,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1311","timestamp":"20190320143340","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Andoro Malnova","url":"https://eo.wikipedia.org/wiki/Andoro_Malnova","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q1863","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q1863","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2004-10-15T19:27:44Z","dateModified":"2017-04-10T03:57:34Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Andorra_la_vella_felul.jpg","headline":"u0109efurbo de Andoro"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":241,"wgHostname":"mw1250"););
